Pulp nekrozu, dişin içindeki pulpa dokusunun ölmesidir. Genellikle, bakterilerin bir çürük veya çatlak aracılığıyla pulpa girmesi sonucunda enfeksiyon oluşur. Bu durum, dişin içindeki dokunun ölmesine yol açabilir. Ancak, günde iki kez diş fırçalama, düzenli olarak diş ipi kullanma ve düzenli diş kontrolüne gitme alışkanlıklarıyla enfeksiyon riskini azaltmak veya erken tedavi etmek mümkündür.
Pulpa nekrozu, dişin iç kısmındaki pulpa adı verilen dokunun ölmesi durumudur. Pulpa, diş mine tabakasının altında bulunur ve köklere kadar uzanır. Bu bölge, dişlerin sağlığını koruyan kan damarları, sinirler ve diğer hücre türlerini içerir.
Dişinizde çürük ya da çatlak oluştuğunda, bakteriler pulpa (dişin iç kısmındaki yumuşak doku) nüfuz edebilir ve pulpit adı verilen bir iltihaplanmaya neden olabilir. Dişleriniz, pulpitin kendi kendine iyileşebileceği bir yeteneğe sahiptir. Ancak tedavi edilmezse, pulpit ilerleyerek pulpa nekroz (doku ölümü) ile sonuçlanabilir. Bu süreç şu aşamalardan oluşur:
Tedavi edilmediğinde, enfeksiyon pulpten çene, boyun ve göğüse kadar yayılabilir. Bu durumlar ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Pulpit, dişin en iç kısmında bulunan ve sinirler ile kan damarlarından oluşan pulpa adı verilen dokunun iltihaplanmasıdır. Bu iltihaplanma, genellikle diş çürükleri, diş travmaları veya diş minesindeki çatlaklar gibi nedenlerle oluşur.
Pulpit ve pulpa nekrozu, diş pulpasıyla ilgili iki farklı durumu ifade eder. Pulpit, dişin iç kısmında bulunan pulpa dokusunun iltihaplanmasıdır. Bu durum genellikle dişe zarar veren bir travma, aşırı sıcak veya soğuk hassasiyet, ya da çürük sonucu gelişir. Pulpit, erken evrelerde dişi hassaslaştırabilir, ancak tedavi edilmezse pulpa nekrozuna dönüşebilir. Pulpa nekrozu ise pulpa dokusunun tamamen ölmesi anlamına gelir. Bu durum, enfeksiyon nedeniyle dişin canlı dokusunun hasar görmesi ve pulpanın işlevini yitirmesi sonucu ortaya çıkar. Pulpit, tedavi edilerek iyileştirilebilirken, pulpa nekrozu genellikle dişin kök kanal tedavisiyle veya dişin çekilmesiyle tedavi edilmesi gereken daha ileri bir aşamadır.
Pulpa nekrozu yaygın bir durumdur, ancak tam olarak ne sıklıkta meydana geldiği hakkında kesin bilgi yoktur. Pulpa nekrozunu tedavi etmek için sıkça başvurulan kök kanal işlemlerinin sayısı, bu durumun genel bir tahmini olarak düşünülebilir. Amerikan Endodonti Derneği, her yıl yaklaşık 15 milyon kök kanal işlemi yapıldığını tahmin etmektedir.
Pulpitisin ve pulpa nekrozunun ana belirtileri diş ağrısı ve hassasiyetidir. Bu belirtiler, aşamaya göre farklılık gösterebilir:
Geri dönüşlü pulpitis: Soğuk veya tatlılara karşı kısa süreli, keskin bir ağrı yaşanabilir, ancak bu ağrı hızla geçer. Genellikle sıcaklığa karşı hassasiyet olmaz.
Düzensiz pulpitis: Sıcağa, soğuğa veya tatlılara maruz kaldıktan sonra 30 saniye veya daha uzun süren düşük yoğunluklu bir ağrı, sancı veya keskin ağrı olabilir.
Pulp nekrozu: Sinir öldüğünde, sıcak, soğuk veya tatlılara karşı hassasiyet olmayabilir. Diş hekiminiz dişinize vurduğunda ağrı hissedebilirsiniz.
En yaygın sebep çürüklerdir. Hayatlarının bir döneminde çoğu insan çürük geliştirir. Eğer tespit edilip onarılmazsa, bakterilerin pulpa girmesine izin verebilir. Diğer nedenler şunları içerir:
Eğer diş hekiminiz pulpa enfeksiyonu şüphesi taşıyorsa, muhtemelen sizi bir endodontiste yönlendirecektir. Endodontist, pulpayı etkileyen diş sorunlarıyla ilgilenen uzman bir diş hekimidir. Diş hekimleri ve endodontistler, pulpa nekrozu teşhisi koymak için aşağıdaki testleri kullanır:
Bu testler, pulpa problemlerini belirleme ve uygun tedaviyi planlama konusunda diş hekimlerine ve endodontistlere yardımcı olur.
Pulpa dokusu öldüğünde, diş hekiminiz bu dokuyu çıkarmalıdır. Bu, enfeksiyonun yayılmasını ve daha fazla hasara neden olmasını önler. Tedavi seçenekleri şunlardır:
Diş hekiminiz veya endodontistiniz, işlem için beklemeniz gerekiyorsa enfeksiyonun yayılmasını önlemek için antibiyotikler de önerebilir, ancak bu genellikle birincil bir tedavi değildir.
Pulpa enfeksiyonu yayıldığında çeşitli komplikasyonlar ortaya çıkabilir. Eğer enfeksiyon kök ucuna ulaşırsa, oldukça acı veren bir cerahat kesesi (apses) oluşturabilir.
Diş çürüklerini önlemek ve diş sağlığınızı korumak için şu adımları takip edebilirsiniz:
Erken teşhis ve tedavi ile, sağlık durumunuz olumlu bir yönde ilerler.
Eğer enfeksiyon çene, boyun veya göğse yayılırsa, durum ciddi olabilir. Ancak antibiyotik tedavisi ve gelişmiş görüntüleme ve cerrahi tekniklerle birlikte, geçmişte hayati tehlike arz eden durumların prognozu iyileştirilmiştir.
Eğer dişlerinizde ağrı hissediyorsanız veya dişleriniz sıcak, soğuk ya da tatlılara karşı duyarlı hale geliyorsa, hemen bir diş hekimine başvurmalısınız. Pulpit ve pulp nekrozu gibi sorunların erken teşhisi ve tedavisi, enfeksiyonun yayılmasını önleyerek komplikasyon riskinizi azaltabilir.
Yukarıda yazılanlar hasta bilgilendirme amaçlıdır. Tıbbi muayene ya da tanı yerine geçemez. Detaylı bilgi almak için Cafe Diş Ağız ve Diş Sağlığı Polikliniği’ni arayıp, alanında deneyimli hekimlerimize muayene olmak için randevu alabilirsiniz.