Kırık-Çatlak Diş

Yaş, diş gıcırdatma, travma ve diğer faktörlere bağlı olarak dişte kırık veya çatlak meydana gelir. Kırık dişinizin herhangi bir belirtisi olmayabilir veya ağrı, hassasiyet ve şişlik fark edebilirsiniz. Çatlağın konumuna ve ciddiyetine bağlı olarak diş hekiminizin kırığı tedavi etmek için çeşitli yöntemleri vardır.

Kırık diş nedir?

Çoğunlukla kırık diş veya kırık diş sendromu (CTS) olarak adlandırılan kırık diş, dişinizde bir çatlağın ortaya çıkmasıdır. Çatlak bazen küçük ve zararsız olabilir. Bazen dişinizin kırılmasına veya ayrılmasına neden olabilir.Diş kırıkları en çok çocuklarda ve yaşlılarda görülür, ancak herkes de diş kırabilir. Dişinizin kırıldığından şüpheleniyorsanız hemen bir diş hekimine başvurun.

Dişin hangi kısımları çatlayabilir?

Dişler iki bölümden oluşur:

1. Taç: Diş etlerinizin üzerinde görünür.
2. Kök: Diş etlerinizin altındadır.

Hem taç hem de kök birkaç katmandan oluşur:

• Emaye: Sert beyaz dış yüzey.
• Dentin: Dişin orta tabakası.
• Pulp: Kan damarlarını ve sinirleri içeren yumuşak iç doku.

Diş kırıkları bu tabakaların bir kısmını veya tamamını etkileyebilir. Çatlak dişin tedavisi, kırığın nerede meydana geldiğine ve kırığın ciddiyetine bağlıdır.Bazı kırıklar herhangi bir belirtiye neden olmasa da, kırık bir diş acı verebilir veya hassasiyet hissedebilir. Hemen bir dişçiye görünün. Tedaviye daha erken başlamak, kırık dişin onarılma şansını artırır.

Diş kırılmasının sebepleri nelerdir?

Diş kırılmalarının en yaygın nedenleri şunlardır:

• Yaş. 50 yaş ve üzerinde çok sayıda diş çatlağı meydana geliyor.
• Şeker, buz veya patlamış mısır taneleri gibi sert yiyecekleri ısırmak.
• Alışkanlıklar. Sakız çiğneme, buz çiğneme gibi.
• Dişi zayıflatan büyük diş dolguları veya kök kanalı .
• Diş gıcırdatma (bruksizm).
• Travma, düşmeler, spor yaralanmaları, bisiklet kazaları, araba kazaları veya fiziksel şiddet dahil.

Hangi dişlerin kırılma olasılığı daha yüksektir?

Kırıklar en sık üst ön dişlerde ve alt çenenizin (alt çene azı dişleri) arkasına doğru olan dişlerde meydana gelir. İnsanlar genellikle bir dişin kırılmasına rağmen, daha ciddi yaralanma veya travma birden fazla dişin kırılmasına neden olabilir. Diş boşluğu olan kişilerde, daha az şiddetli travma olsa bile kırılma riski daha yüksektir.

Çatlak diş sendromu nedir, belirtileri nelerdir?

Çatlak dişler her zaman semptomlara neden olmaz. Bunu yaptıklarında ana belirtiler şunları içerir:

• Özellikle çiğneme sırasında gelip giden ağrı.
• Sıcaklık değişimlerine veya tatlı yiyecekler yemeye karşı hassasiyet.
• Diş çevresinde şişlik.
• Isırırken veya çiğnerken diş ağrısı.

Kırık dişler nasıl teşhis edilir?

Kırık bir dişin teşhisini koymak için doktorunuz belirtilerinizi ve olası kırık dişe neyin sebep olduğunu soracaktır. Yaşadığınız travma veya yaralanma hakkında sorular soracaklar.Dişlerinizin kapsamlı bir değerlendirmesi için bir diş hekimine görünmeniz gerekir. Diş geçmişinizi ve dişlerinizi gıcırdatıp gıcırdatmadığınızı, buz veya sert yiyecekleri çiğneyip çiğnemediğinizi soracaklar.

Sonrasında diş hekiminiz:

• Dişinizin kırılıp kırılmadığını (avülse diş) kontrol eder.
• Acı hissedip hissetmediğinizi görmek için bir çubuğu ısırmanızı ister.
• Dişlerinizi çatlak çizgileri açısından inceler.
• Dikey kırıklar diş etlerinizi tahriş edebileceğinden diş etlerinizi iltihap açısından inceler.
• Kırığı aydınlatmak için dişinizden bir ışık geçirir.
• Diş çatlağını daha iyi görebilmek için dişinizin üzerine renklendirici bir boya sürer.
• Kırıkları ve kemik kaybı gibi ilgili sorunları görmek için dişlerinizin röntgenini çeker. Görüntüleme, konik ışınlı CT taraması adı verilen ve kırığı düşündüren kemik kaybını gösterebilen 3 boyutlu bir taramayı içerebilir.
• Aletlerin çatlağa takılıp takılmadığını kontrol ederek çatlağı bulmak için özel aletler kullanır.

Diş kırığı çeşitleri nelerdir?

Diş hekiminiz kırığınızı aşağıdaki beş kategoriden biri olarak sınıflandıracaktır:

• Çatlak diş: Dişinizin ısırma yüzeyinden diş eti çizgisine kadar dikey bir çatlak uzanır. Bazen çatlak diş eti çizginize ve kökünüze kadar uzanır.
• Çılgın çizgiler (kılcal çatlaklar): Dişinizin dış minesinde küçük, ince çatlaklar oluşur. Çılgın çizgiler herhangi bir acıya neden olmaz.
• Kırık çıkıntı: Diş dolgusunun çevresinde bir çatlak oluşur. Kırık çıkıntılar genellikle çok acı verici değildir.
• Çatlak diş: Çatlak dişinizin yüzeyinden diş eti çizginizin altına kadar uzanır. Bu kırık dişinizi iki parçaya ayırır.
• Dikey kök kırığı: Çatlaklar diş eti çizginizin altında başlar ve dişin ısırma yüzeyine doğru ilerler. Dikey kök kırıkları, dişiniz enfeksiyon kapmadığı sürece belirti vermeyebilir.

Kırık dişi evde tedavi edebilir miyim?

Kırık bir dişi tedavi etmek için diş hekiminiz sizi bir endodontiste (diş pulpası ve kök sorunlarına odaklanan bir diş uzmanı) gönderebilir. . Bu adımlar, diş hekiminizi görmeden önce evde belirtileri hafifletebilir:

1. Şişmeyi önlemek için ağzınızın dışına bir buz torbası yerleştirin.
2. Dişlerinizi temizlemek için ağzınızı tuzlu suyla çalkalayın.
3. Ağrıyı ve şişliği azaltmak için steroid olmayan doktor tavsiyeli ağrı kesiciler alın.

Diş hekimleri kırık dişi nasıl tedavi eder?

Kırık bir dişin tedavisi dişinizin ne kadar hasar gördüğüne bağlıdır. Yaygın kırık diş tedavileri şunları içerir:

1. Yapışma: Kırığı doldurmak için plastik reçine kullanılır.
2. Kozmetik şekillendirme: Pürüzlü kenar yuvarlama ve cilalama, kırık dişi düzeltir.
3. Kuron: Kırık dişin üzerine porselen veya seramik kaplama yerleştirilir. Genellikle doğal dişinizin kaplama için yeterli olmadığı durumlarda kullanılır.
4. Çıkarma: Dişinizin tamamen çıkarılması. Dişinizin kökünde ve sinirlerinde ciddi hasar oluştuğunda kullanılır.
5. Kök kanalı: Dişin daha fazla zayıflamasını önlemek için hasarlı pulpanın çıkarılması. Kırık pulpaya kadar uzandığında kullanılır.
6. Kaplama: Dişin ön kısmının üzerinden ince bir porselen veya plastik kaplama geçer. Genellikle doğal dişinizin büyük bir kısmı kaldığında kullanılır.

Bazen diş hekiminiz kırık bir dişi hiç onarmamanızı tavsiye edebilir. Kırığınız aşağıdaki durumlara neden olmuyor ise yapılabilir:

1. Görünümünüzü etkilemiyor.
2. Acıya veya ağrıya neden olmuyor.
3. Dişin geleceği için problem oluşturmursa

Diş kırılmasını önleyebilir miyim?

Her diş kırılmasını önleyemezsiniz. Ancak iyi diş hekimliği uygulamalarıyla kırık diş sendromu riskini azaltabilirsiniz:

• Sert yiyecekleri veya buzları çiğnemekten kaçının.
• İyi diş ve diş eti bakımı uygulayın.
• Spor yapıyorsanız veya geceleri dişlerinizi gıcırdatıyorsanız, diş hekiminiz tarafından yapılmış bir ağız koruyucusu takın.
• Düzenli olarak diş hekiminize görünün.

Çatlak diş iyileşebilir mi?

Hayır, çatlak bir diş iyileşemez ancak tedavi dişinizi kurtarabilir. Kırık dişinizin hızlı bir şekilde onarılması daha fazla hasar ve enfeksiyon riskini azaltabilir.

Kırık dişimin onarımı ne kadar sürer?

Kıırık dişinizin onarılması tedavinize bağlı olarak haftalar veya aylar sürebilir. Diş hekiminiz size özel onarımınızın ne kadar süreceği konusunda daha iyi bir fikir verecektir. Örneğin:

• Kuronlar: Diş hekiminiz bazen bir güne bir kuron takabilir ancak çoğu zaman birden fazla randevu alır.
• Çıkarmalar: Dişin diş implantıyla değiştirilmesi aylar sürebilir.
• Kaplamalar: Diş hekiminin kaplamayı dişinize yerleştirmesinden önce kaplamanın oluşturulması genellikle üç ila dört hafta sürer.

Kırık bir dişin görünümü nasıldır?

Hızlı tedavi ile onarılan dişler yıllarca dayanabilir ve başka herhangi bir soruna neden olmaz. Ancak tedavi uygulansa bile diş çatlakları bazen büyümeye veya bölünmeye devam edebilir. Bu bir noktada diş kaybına neden olabilir.

Diş hekimine ne zaman başvurmalıyım?

Bazen kırık bir diş enfeksiyona (diş apsesi) yol açabilir. Aşağıdakiler dahil belirtiler fark ederseniz hekiminize bildirin:

• Ağız kokusu.
• Devam eden diş ağrısı.
• Ateş.
• Şişmiş diş etleri.
• Lenf düğümleri şişer.
• Sıcaklık değişikliklerine karşı diş hassasiyeti.

Kazalar ve daha birçok neden dişin kırılmasına neden olabilir. Görünüşünüzü etkileyebilir ve utanç verici hissedebilirsiniz. Ağrı, hassasiyet, şişlik veya enfeksiyon belirtileri fark edebilirsiniz ancak herhangi bir belirti olmadan da dişinizi kırabilirsiniz. Dişinizin kırıldığından şüpheleniyorsanız hemen diş hekiminize görünün. Tedaviler dişinizi kurtarabilir, görünümünüzü eski haline getirebilir ve daha fazla diş problemini önleyebilir.

Yukarıda yazılanlar hasta bilgilendirme amaçlıdır. Tıbbi muayene ya da tanı yerine geçemez. Detaylı bilgi almak için Cafe Diş Ağız ve Diş Sağlığı Polikliniği’ni arayıp, alanında deneyimli hekimlerimize muayene olmak için randevu alabilirsiniz.