Diş kaplaması, çürüyen, kırılan, zayıflayan veya yıpranmış bir dişi tamir etmeye yarayan, diş şeklinde bir başlıktır.
İyi bakım yapamadığımız dişlerimiz her zaman potansiyel sorun kaynağı olmaya hazırdır. Bu sorunların giderilmesinde özellikle diş kaplaması kullanılan önemli bir çözüm üretimidir.
Diş kaplaması, çürüyen, kırılan, zayıflayan veya yıpranmış bir dişi tamir etmeye yarayan, diş şeklinde bir başlıktır.
Diş hekimleri genel olarak diş implantlarını ve kanal tedavisi yapılan dişleri kaplamak için kron kullanır.
Metal, reçine ve porselen başta olmak üzere çok farklı malzemelerden yapılan diş kaplamalarının kullanım süresi, dikkatli bir bakım sayesinde 5-15 yıl arasında değişiklik göstermektedir.
Tedavi amacıyla kullanılan diş tacı birçok farklı malzemeden yapılabilir. Hasar oluşmuş dişinizin üzerine yerleştirilebilir.
Diş kaplaması, diş tacı; diş şeklinde diş üzerine giydirilen bir başlıktır. Diş hekimleri zayıflamış, kırılmış veya çürüyen dişleri tedavi etmek ve tamir bakımını yapmak için kaplama kullanmayı tercih eder.
Diş tacı, tıpkı bir şapka gibi sıkıca tüm dişinizin üzerine oturur. Arzu edilen uyumun sağlanması için, diş hekiminin yeni kuronunu yerine yapıştırmadan önce bir miktar mineyi temizlemesi gerekir.
Diş tacı hazırlayan diş teknisyenleri kronları reçine, metal ve porselen gibi çok farklı malzemeleri kullanarak hazırlar.
Kronlar kullanıldıkları dişlerde çok farklı amaçlara hizmet eder. Diş tacına ihtiyaç duyma durumlarını şöyle sıralayabiliriz:
Çok farklı diş kaplama çeşidi vardır. Sizin ihtiyacınızı giderecek olan kaplama çeşidi, kişisel tercihlerinize ve özel ağız sağlığı ihtiyaçlarınıza bağlıdır.
Hazırlık çalışmalarını planlayan diş teknisyenleri diş kaplamaları üretiminde altın, paladyum, nikel ve krom başta olmak üzere üzere çeşitli metaller kullanır.
Metal kronlarda ufalanma veya kırılma çok az görülür. Aşınma açısından da en uzun süreli kullanılır ve minenin yalnızca az miktarda bir bölümünün çıkarılmasına ihtiyaç duyar. Bununla birlikte ısırma ve çiğneme kuvvetlerine de dayanabilir.
Metalik renk bu tip diş tacı için ana dezavantaj olarak görülür. Bununla birlikte görünmeyen, arkalardaki azı dişleri için metal kaplamalar çok yerinde ve iyi bir seçimdir.
Başarılı ve dayanıklı alternatiflerden biri de metalle kaynaşmış porselen (PFM) kronlardır. Bunlar metalin dayanıklılığını ve porselenin doğal görünümünü birleştirmektedir. Diş hekimleri bu kaplamaları kendi diş renginize kolayca eşleştirebilir.
Güçlü yapılarına karşın PFM kronlarının da bazı dezavantajları vardır. Örneğin, porselen kaplama zamanla aşınarak alttaki metalin açığa çıkmasına neden olabilir. Buna ilave olarak, PFM kaplamalar karşıt dişlerinizin (ağzınızı kapattığınızda kaplamanıza temas eden dişler) minesini zamanla aşındırabilir.
PFM kronlar hemen hemen metal kronlar kadar uzun süre kullanılabilir. Hem ön hem de arka dişlere uygulanabilir.
Kron seramikle preslenerek farklı alternatif oluşturulur. Bunun sert bir iç çekirdeği vardır. PFM'ye benzemesine rağmen çekirdek metal değil seramik olarak seçilir.
Bu iç çekirdeği hazırlamak için diş teknisyeni seramiği yüksek sıcaklıktaki bir fırında eriterek presleme yapar. Ardından bir çok katman porselen ekler. Porselen kaplamalar gibi bu preslenen seramik kaplamalar da doğal diş minesinin yarı saydamlığını taklit eder.
Preslenmiş seramik kronlar da PFM kronlarla benzer dezavantajlara sahiptir. Bunların da seramik katmanları yavaş yavaş aşınabilir. Diş hekimleri ön ve arka dişlerde preslenmiş seramik kaplamalar kullanmayı tercih eder.
Tam seramik veya porselen kaplamaların önemli avantajı, diş minesinin görünümünü diğer kaplama türlerinden daha fazla taklit etmesidir. Bunun yanında metale karşı hassasiyeti olanlar için çok iyi bir seçimdir.
Laboratuvar teknisyenlerinin seramik kaplamalar üretmek amacıyla kullandıkları farklı malzemelerden en popülerleri zirkonyum dioksittir. Zirkonya kaplamalar çok dayanıklıdır. Zirkonyum kaplamalar diğer seramik kaplama türlerine göre çok daha ağır kuvvetlere dayanıklıdır. Bunun yanında karşıt dişlerinizin diş minesini çok daha az miktarda aşınmasına neden olur.
Diş hekimlerinin çoğunluğu genellikle, hasta beklerken muayenehanelerinde kaplamalar oluşturmak için CAD/CAM (bilgisayar destekli tasarım ve üretim) teknolojisini kullanır.
Diş hekimlerinin kullandığı bu yazılım, dişlerinizin dijital diş ölçülerini alınmasına ve daha sonra bu ölçüleri özel bir diş tacı tasarlamak için kullanılmasına imkan verir.
Diş hekimi kaplamayı tasarladıktan sonra görüntü dosyalarını üretimin yapıldığı yerdeki freze makinesine gönderir. Makine yeni diş tacını sağlam bir seramik bloktan üretir.
CAD/CAM teknolojisinin sağladığı en önemli avantaj, tek bir muayenehane ziyaretinde diş kaplamasının yaptırabilmesidir. Fakat aynı gün kronları herkese uygun olmayabilir. Diş hekimi yaptığı muayene sonrasında bunun mümkün olup olmadığını söyleyebilir.
Reçineden üretilen diş kaplamalarının fiyatı genellikle diğer kaplama çeşitlerine göre daha ucuzdur. Fakat bunlar kırılgan olmalarının yanında metalle kaynaşmış porselen (PFM) kronlarla karşılaştırıldığında kırılma ihtimalleri çok daha fazladır.
Diş hekimleri genel olarak geçici kaplamalar yapmak için reçine kullanmayı tercih eder. Bu tür kaplamalar ortalama 3-5 yıl kullanılabilir.
Diş hekimlerinin diş kaplamasını yerleştirmesi için genellikle iki seansta yapılır:
Diş tacı uygulama aşamaları şöyledir:
Dişi kaplamaya hazırlamak için diş hekiminin doğal minenin bir kısmını alması gerekir. Bu, yeni kuronun için yer açar. Bu bağlama yerinde kalmasını sağlar.
Diş hekiminiz bununla birlikte dişinizin belirli kısımlarını oluşturmak amacıyla dolgu malzemesi de kullanabilir. Bu aşama sırasında asıl amaç yeni diş tacı için güçlü bir temel oluşturmaktır.
Bu işlemden sonra diş hekiminiz dişlerinizin ölçüsünü alır. Bunlar genellikle macun benzeri bir malzemeyle alınan fiziksel ölçüler veya el tipi tarayıcıyla alınan dijital ölçülerdir.
Diş hekiminiz aldığı bu dijital ölçüleri diş laboratuvarına gönderir. Laboratuvardaki diş teknisyeni bunları özel diş kaplamanızı oluşturmak için kullanır.
Diş laboratuvarının yeni diş tacını hazırlaması çoğunlukla 2-3 hafta, bazen belki daha fazla zaman alır. Siz diş tacınızı beklerken diş hekiminiz geçici bir diş tacı yerleştirir. Geçici kuronlar genellikle reçine veya akrilikten yapılır.
Laboratuvardaki diş teknisyeni yeni kaplamayı tamamladığında diş hekiminizin muayenehanesine geri gönderir. İkinci seansta diş hekiminiz geçici diş taçını çıkarır.
Yeni tacınızın şeklini, rengini ve uyumunu kontrol eder.
Güçlü bir diş çimentosu kullanmak suretiyle yeni kaplamayı dişinize yapıştırır.
Diş kaplamalarının bazı dezavantajları şunlardır:
Diş tacı yerleştirilme işleminden hemen sonra çoğu kişi işine, okula ve diğer günlük işlerine devam edebilir. Fakat, birkaç hafta boyunca özellikle sıcak ve soğuğa karşı bazı kişilerin hassasiyet yaşaması da normaldir.
Tedavi edilen dişin çevresindeki diş etlerinizde de bir miktar ağrı veya hassasiyet yaşamanız normaldir. Bu yan etkiler olabilir. Bu olumsuzluklar 1-2 günde yok olur. Herhangi bir rahatsızlığı hafifletmek için reçetesiz satılan ağrı kesicileri kullanabilirsiniz.
Geçici veya kalıcı bir diş kaplamanız varsa, uzak durmanız gereken bazı yiyecekler vardır:
Diş kronları özenli bir bakımla 30 yıl kadar kullanılabilir. Fakat çatlaması veya hasar görmesi halinde çok daha erken değiştirmeniz gerekebilir.
Diş tacı ortalama kullanım süresi 5-15 yıldır. Aşınma, yıpranma veya hasar oluştuğunda diş kaplamasını değiştirme zamanı gelmiş demektir.
Diş kronunuzu iyi kullanmak için:
Eğer diş kaplaması kullanıyorsanız aşağıdakilerden biriyle karşılatığınızda diş hekiminizi arayın:
Diş tacı acı verici değildir. Kaplama yerleştirildikten sonra hassasiyet olması normaldir. Ancak, geceleri uyutmayacak nitelikte bir ağrı veya rahatsızlık olmaz.
Ağrı hissederseniz diş hekiminize haber verin. Rahat etmenizi sağlamak için size daha fazla anestezi verebilir.
Yapılan diş kaplaması dişinizin tamamını kaplayacaktır. Kaplama, dişinizin ön yüzeyini kaplayan ince porselen bir kabuk oluşturur. Sizin için doğru olan alternatif isteklerinize ve hedeflerinize bağlıdır:
Kaplamalar kozmetiktir. Çatlak, renk bozulmaları ve diğer estetik sorunları olabilir.
Kronlar onarıcıdır. Buradaki amaç dişin sağlığını iyileştirmektir. Bununla birlikte kaplama aynı zamanda dişinizin görünümünü de iyileştirir.
Ağız sağlığı amaç ve hedeflerinize uygun olarak diş kaplamaları ve diş tacı için birkaç alternatif vardır:
Bir dolgu veya kaplama, diş dolgusu için fazla hasar görmüş ancak kaplama gerektirmeyecek kadar sağlıklı bir dişi onarabilir.
Bu restorasyon dişinizin etkilenen kısmına yapboz parçası gibi oturur.
Kozmetik kaygıların yanında çürüme veya hasar yoksa, o zaman kaplamalar doğru yol olabilir. Bu özel yapım seramik kabuklar dişlerinizin ön yüzeylerine yapışır. Kaplamalar çatlakları ve diş renk bozukluklarını kapatır.
Ciddi derecede çürüyen veya kırılan bir dişiniz varsa kaplama öngörülebilir bir sonuç olmayabilir. Bu durumlarda diş hekiminiz dişinizin çekilmesini ve yerine diş implantı yapılmasını önerebilir.
İkisi arasında hiçbir fark yok. Bunlar aynı restorasyonun iki farklı adıdır.
