Diş Gıcırdatma (Bruksizm)

Bruksizm, dişlerinizi bilinçsizce gıcırdatma veya sıkma sonucunda ortaya çıkan bir durumdur. Eğer bruksizminiz varsa, gündüzleri farkında olmadan dişlerinizi sıkabilirsiniz (gündüz bruksizmi), ya da uyku esnasında dişlerinizi sıkıp gıcırdatabilirsiniz (uyku bruksizmi).

Uyku bruksizmi genellikle uykuyla ilişkilendirilen bir hareket bozukluğu olarak kabul edilir. Dişlerini sıkan veya gıcırdatan kişilerin horlama ve uyku sırasında nefes duraklamaları gibi diğer uyku problemlerine yakalanma riski artar.

Hafif bruksizm genellikle tedavi gerektirmez. Ancak bazı durumlarda, bruksizm çene problemlerine, baş ağrılarına, diş hasarına ve diğer komplikasyonlara yol açabilir.

Uyku bruksizmi olabileceği halde, belirtileri fark etmeyebilirsiniz ve komplikasyonlar ortaya çıkana kadar farkına varmayabilirsiniz. Bu yüzden, bruksizmin belirtilerini bilmek ve düzenli diş bakımı önemlidir.

Belirtiler ve semptomlar arasında şunlar bulunabilir:

• Dişlerinizi yüksek sesle gıcırdatma veya sıkma, ki bu uyku partnerinizi bile uyandırabilir.
• Düzleşmiş, kırılmış, yontulmuş veya gevşek dişler.
• Diş minenizde aşınma, dişin daha derin katmanlarını açığa çıkarabilir.
• Artan diş ağrısı veya hassasiyeti.
• Çene kaslarında yorgunluk veya gerginlik, hatta tamamen kilitlenmiş bir çene.
• Çene, boyun veya yüzde ağrı veya rahatsızlık.
• Kulak ağrısına benzer ağrı, ancak kulakta herhangi bir sorun olmadığında.
• Şakaklardan başlayan baş ağrısı.
• Yanak içlerindeki hasar, çiğneme alışkanlıklarından kaynaklanabilir.
• Uykunun bozulması.

Doktora Ne Zaman Gidilmeli?

Doktora ne zaman gitmek gerektiği konusunda şu noktalara dikkat etmek önemlidir:

Eğer yukarıda belirtilenlerden herhangi birini yaşıyorsanız veya diş ve çeneyle ilgili başka endişeleriniz varsa, doktor veya diş hekiminize başvurmalısınız.

Çocuğunuz dişlerini sıkar ya da bruksizmin diğer belirtilerini gözlemlerseniz, bunu bir sonraki diş randevusunda çocuğunuzun diş hekimine bildirmek önemlidir.

Diş Gıcırdatmanın Nedenleri

Bruksizmin nedenlerine dair tam bir teşhisi sahip olmamakla birlikte, doktorlar bunun fiziksel, psikolojik ve genetik faktörlerin karmaşık bir kombinasyonundan kaynaklanabileceğini düşünmektedir.

Uyanık bruksizm, genellikle anksiyete, stres, öfke, hayal kırıklığı veya gerginlik gibi duygularla ilişkilendirilir. Ayrıca derin konsantrasyon sırasında ortaya çıkan bir baş etme stratejisi veya alışkanlık da olabilir.

Uyku bruksizmi ise, uyku sırasında yaşanan uyarılmalarla ilişkilendirilen, uykuyla bağlantılı bir çiğneme aktivitesi olarak görülmektedir.

Bruksizmin Risk faktörleri

Bruksizm riskinizi artıran bazı faktörler şunlardır:

• Stres: Artan kaygı veya stres, diş gıcırdatmasına yol açabilir. Öfke ve hayal kırıklığı da benzer etkilere sahip olabilir.
• Yaş: Bruksizm genellikle küçük çocuklarda sıkça görünür, yetişkinlik döneminde azalma eğilimindedir.
• Kişilik tipi: Agresif, rekabetçi veya hiperaktif bir kişilik tipine sahip olmak, bruksizm riskinizi artırabilir.
• İlaçlar ve diğer maddeler: Bazı psikiyatrik ilaçlar gibi ilaçlar nadiren bruksizme yol açabilir. Ayrıca tütün kullanımı, kafeinli içecekler, alkol veya eğlence amaçlı kullanılan maddeler de riski artırabilir.
• Aile geçmişi: Uyku bruksizmi genellikle ailelerde görülme eğilimindedir. Eğer sizde bruksizm varsa, ailenizin diğer üyelerinde de bruksizm olabilir.
• Diğer sağlık sorunları: Bruksizm, Parkinson hastalığı, demans, gastroözofageal reflü hastalığı (GERD), epilepsi, uyku apnesi gibi uykuyla ilişkili bozukluklarla ve dikkat eksikliği/hiperaktivite bozukluğu (ADHD) gibi bazı zihinsel ve tıbbi bozukluklarla ilişkilendirilebilir.

Bruksizmin Komplikasyonları

Bruksizm genellikle ciddi komplikasyonlara neden olmaz, ancak şiddetli vakalarda şu sorunlara yol açabilir:

• Dişlerde, dolgularda, kaplamalarda veya çenede hasar oluşması.
• Gerilim tipi baş ağrıları.
• Şiddetli yüz veya çene ağrısı.
• Temporomandibular eklemlerde (TME) meydana gelen ve ağzı açıp kapattığınızda ses çıkarabilen rahatsızlıklar, kulaklarınızın hemen önünde bulunur.

Genel olarak, bruksizm genellikle ciddi komplikasyonlara neden olmasa da, şiddetli vakalarda dişlerde, restorasyonlarda veya çenede hasar oluşabilir. Ayrıca, gerilim tipi baş ağrıları, yüz veya çene ağrısı gibi rahatsızlıklar da görülebilir. Bununla birlikte, bruksizm genellikle tedavi edilebilir ve bu tür sorunların önlenmesi veya hafifletilmesi için uygun tedaviler mevcuttur. Bu nedenle, belirtileri fark eden veya risk altında olan bireylerin bir doktora veya diş hekimine danışmaları önemlidir.