Avülse Diş

Diş avülzyonu, kalıcı dişinizi kaybettiğiniz durumda meydana gelir. Kazalar veya yaralanmalar sonucunda dişinizin çıkma olasılığı söz konusu olduğunda, derhal tedavi arayışına geçmelisiniz. İlk olarak, dişi kendiniz tekrar yerine koymaya çalışabilir veya sıvı içinde saklayabilirsiniz. Ancak en kısa sürede bir diş hekiminden profesyonel yardım almak önemlidir, çünkü uzman müdahalesi dişinizi kurtarmak için hayati önem taşır.

 Avülse Diş Nedir ?

Avülsiyon, bir dişin tamamen çıkartıldığı durumu ifade eder. Avülsiyon dişleri acil müdahale gerektiren dental durumlar arasında yer alır ve hemen tedavi edilmelidir.

Dişinizi kurtarmak için, dişi mümkünse hemen yerine yerleştirmeye çalışın. İlk 30 dakika ile bir saat arasında yapılan müdahaleler, başarı şansını en üst düzeye çıkarır.

Eğer hemen diş hekiminize ulaşamıyorsanız, dişi süt veya tuzlu su içinde muhafaza edin ve diş hekiminize başvurana kadar bu şekilde saklayın. Diş hekiminiz genellikle dişi tekrar yerine yerleştirmek için reimplantasyon yöntemini kullanacaktır.

Diş Avülsiyonuna Neden Olur?

Dişinizin ağzınızdan çıkması, önemli bir kuvvet gerektiren ciddi bir durumdur. Diş avülsiyonunun en yaygın nedenleri şunlardır:

• Düşmeler.
• Bisiklet kazaları.
• Spor yaralanmaları.
• Trafik kazaları.
• Saldırılar.

Spor yaralanmaları da diş avülsiyonuna neden olabilir ve bu spor dalları şunlardır:

• Futbol
• Hokey
• Lakros
• Dövüş sanatları
• Ragbi
• Paten

Avülse dişin belirtileri nelerdir?

Kopmuş bir diş, ağzınızdan tamamen çıkmış bir dişi ifade eder. Dişiniz avülse olduğunda, ağzınızda hiçbir parça kalmaz. Bu durumda görülebilecek belirtiler şunlar olabilir:

• Dişin yerinde oluşan boşluk
• Ağızda ağrı.

Dişin kaybı kanamaya neden olabilir. Eğer kanama varsa, temiz bir mendil veya küçük bir bez parçasını sokete yerleştirip üzerini ısırmanız önerilir. Aspirin kanamayı artırabileceği için kullanılmamalıdır. Ağrınız varsa, hangi ağrı kesici ilaçların sizin için uygun olduğunu sağlık uzmanınıza danışmalısınız. Baş travması durumunda, özellikle baş dönmesi veya bulantı gibi belirtiler varsa, sağlık uzmanınıza başvurmalısınız. Bu belirtiler, başka yaralanmaları dışlamak için değerlendirilmelidir.

Avülse olmuş bir dişi kendim tedavi edebilir miyim?

Kopan bir dişin hemen tedavi edilmesi gereklidir. Daha sonra diş hekiminizi veya en yakın diş hekimini arayarak acil bakım almanın yolunu öğrenin. Kazanın meydana geldiği yerde, dişi ilk önce kendiniz tedavi edebilirsiniz. İşte adım adım yapmanız gerekenler:

1. Dişi taç kısmından (beyaz çiğneme yüzeyi) tutun, kök kısmına dokunmayın.
2. Dişi kirlerden arındırmak için su veya süt ile durulayın. Sabun kullanmayın, dişi ovalamayın veya kurulamayın.
3. Dişi kökü önce olacak şekilde nazikçe sokete yerleştirin. Dişi taç kısmından tutun ve kök kısmına dokunmaktan kaçının.
4. Dişi yerinde tutmak için bir peçete, gazlı bez veya mendil gibi bir şey üzerine hafifçe ısırın.
5. Derhal bir diş hekimine başvurun.

Sadece kopan kalıcı dişleri tekrar yerine takmaya çalışın. Bebek dişlerini yerine koymaya çalışmayın, çünkü bu, kalıcı dişlerin gelişimine zarar verebilir. Her iki durumda da en kısa sürede diş hekiminden yardım alın. Dişi sokete yerleştiremiyorsanız, dişi diş hekimini görene kadar nemli tutun. Mümkünse dişi suya koymaktan kaçının, çünkü su kök yüzey hücrelerine zarar verebilir.

Avülse dişi aşağıda belirtilen yerlerde saklayabilirsiniz:

1. Bir bardak süt içinde.
2. İlk yardım kitaplarında sıkça bulunan avulsed dişleri korumak için özel bir tuz çözeltisi içinde.
3. Tükürük tarafından nemli tutulduğu yanak içi.
4. Salin çözeltisi içinde.

Dişimi bulamazsam ne yapmalıyım?

Dişinizin akciğerlerinize gitmediğinden emin olmak için derhal göğüs röntgeni çektirmek için hastaneye başvurun.

Dişimin sadece bir kısmını bulursam ne yapmalıyım?

Hiçbir zaman dişinizin yalnızca bir kısmını yuvaya yerleştirmeye çalışmayın. Mümkün olan en kısa sürede bir diş hekimine görünün. 

Sağlık uzmanları kopmuş bir dişi nasıl tedavi eder?

Dişinizin çıkması durumunda genellikle bir diş hekimine başvurmanız gerekir. Avülsiyon (dişin çıkması) durumunda diş hekiminizin uygulayacağı tedavi, dişi kendiniz tekrar yerine koyup koymayabileceğinize veya nemli bir ortamda saklayıp saklayamayacağınıza bağlıdır. Eğer dişi kendiniz yerine koyduysanız, diş hekiminiz:

• Dişin doğru bir şekilde yerleştirilip yerleştirilmediğini kontrol edecektir.
• İmplant edilen dişi çevredeki dişlere 7 ila 10 gün boyunca sabitleyecektir. Eğer diş etrafındaki kemik de kırıldıysa, sağlayıcı bu sabitlemeyi en az altı hafta süreyle bırakabilir.
• Pulp durumunu değerlendirecek ve gerekirse (dişin içindeki yumuşak dokunun çıkarılması) iki hafta içinde kök kanal tedavisi planlayacaktır.

Eğer dişi nemli bir ortamda sakladıysanız, diş hekiminiz:

• Gerekirse dişi nazikçe yıkayacak, genellikle tuzlu su ile.
• Lokal anestezi (uyuşturma ilacı) uygulayacak.
• Dişi tekrar yerine koyacak.
• İmplant edilen dişi sabitleyecek.
• Kök kanal tedavisi için randevu ayarlayacaktır.

Diş hekiminiz ayrıca birkaç gün boyunca bir antibiyotik reçeteleyebilir ve tetanos aşınızın güncel olup olmadığını kontrol edecektir, çünkü diş toprağa maruz kaldıysa tetanos riski olabilir. Eğer dişi nemli bir ortamda saklayamadıysanız, diş hekiminiz yine de dişi yerine koyabilir, ancak genellikle dişi kaybetmenin olasılığını en aza indirmek için bu işlem dişin düşmesinden sonraki bir saat içinde gerçekleştirilmelidir. Diş çok kurursa, dişin kökünü kemikle birleştiren periodontal ligament ölebilir ve bu durumda diş kaybedilebilir. Daha sonra dişi değiştirmek için kısmi protez, köprü veya dental implant gibi seçeneklere yönelebilirsiniz.

Diş implantasyonundan sonra kendime nasıl bakacağım?

Dişinizi yeniden yerine yerleştirdikten sonra koruma önlemleri şunlardır:

• Çok soğuk veya çok sıcak yiyeceklerden kaçının.
• Her öğünden sonra yumuşak bir diş fırçası kullanarak nazikçe dişlerinizi fırçalayın.
• İki hafta boyunca sadece yumuşak yiyecekler ve sıvılar tüketin.
• Günde iki kez, iki hafta boyunca antibakteriyel klorheksidin gargara ile ağzınızı çalkalayın.
• Ağrı için gerektiğinde nonsteroidal anti-inflamatuar ilaçları (NSAID'ler) kullanın.
• Dişinizin düzenli kontrolleri için diş hekiminizi ziyaret edin.
• Sağlayıcı izin verene kadar temas sporlarından kaçının.

Diş kopmasını önleyebilir miyim?

Spor yapıyorsanız ağız koruyucu takarak dişinizin düşmesini önleyebilirsiniz.

Avülse dişi olan kişilerin görünümü nasıldır?

Diş avülsiyonunun hızlı bir şekilde tedavi edilmesi, orijinal dişinizi kurtarma şansını artırabilir. İyi diş hijyeni alışkanlıkları ve düzenli diş kontrolleri, dişinizin ömrünü uzatabilir.

Dişiniz, tekrar yerleştirilse bile ne kadar süre dayanacağını kesin olarak önceden tahmin etmek mümkün değildir. Birçok komplikasyon, diş reimplantasyonunu etkileyebilir. Bu komplikasyonlar arasında şunlar bulunmaktadır:

• Ankiloz: Dişin kemikle birleşip diş etine doğru gömülmesi durumudur.
• Apikal periodontit: Dişleri çevreleyen dokuların iltihaplanması durumudur.
• İnflamatuar kök rezorpsiyon: Dişin kök yapısının parçalanması, dişin gevşemesine neden olabilir.
• Pulp kanal obliterasyonu (PKO): Kök kanal duvarları boyunca sert doku birikimi, genellikle ağrısız olsa da pulpa nekroza yol açabilir.
• Pulpa nekrozu: Pulpanın (dişin ortasındaki doku) ölümüne neden olabilir ve bu durum, dişin veya kök kanalın çıkarılmasına yol açabilir.

Unutulmamalıdır ki, bu komplikasyonların ortaya çıkma olasılığını azaltmak için düzenli diş bakımı ve diş hekimi kontrolü önemlidir.

Yeniden implante edilen dişle ilgili olarak diş hekimime ne zaman başvurmalıyım?

Yeniden yerleştirilen dişinizle ilgili diş hekiminize başvurmanız gerekebilir, özellikle şu belirtileri yaşıyorsanız:

• Kanama.
• Devam eden diş ağrısı.
• Şişlik.
• Diş renginde değişiklik.

Yukarıda yazılanlar hasta bilgilendirme amaçlıdır. Tıbbi muayene ya da tanı yerine geçemez. Detaylı bilgi almak için Cafe Diş Ağız ve Diş Sağlığı Polikliniği’ni arayıp, alanında deneyimli hekimlerimize muayene olmak için randevu alabilirsiniz.